Voor het bestrijden van kanker zijn er verschillende behandelingsmogelijkheden. Er wordt voor elke patiënt individueel gezocht naar de behandeling die het meest geschikt is. Hieronder vind je meer informatie over de verschillende behandelingen. Daarnaast geven we je graag nog enkele praktische tips mee. Heb je na het lezen nog vragen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met het team van de dienst radiotherapie.
De simulatie
Voorafgaand aan de bestralingsbehandeling vindt er eerst een zorgvuldige voorbereiding plaats. Deze voorbereiding of “simulatie” gebeurt steeds in ZAS Augustinus en neemt ongeveer een halfuur tot een uur in beslag. Je wordt in eerste instantie in de juiste houding gelegd op de bestralingstafel. Hiervoor beschikt men over allerhande hulpmiddelen (bijvoorbeeld kniesteun, hoofdsteun, voetsteun, etc...). Vervolgens wordt in die houding een CT scan genomen van de regio die bestraald moeten worden. In sommige gevallen zal contraststof toegediend worden bij deze scan en dien je (minstens 4 uur) nuchter te zijn. Deze scan dient als basis voor het berekenen van de 3D dosis verdeling met een geavanceerde computertechnologie.
Na de simulatie krijg je meer uitleg van de verpleegkundige over het verdere verloop van de behandeling. Je krijgt de lijst met afspraken mee, alsook een badge met je naam. Breng deze badge altijd mee voor het succesvol aanmelden bij de radiotherapiebalie. Zo weten de verpleegkundigen van het toestel waarop je behandeld wordt dat je aanwezig bent. Ook wanneer je gehospitaliseerd wordt tijdens de bestraling, is het belangrijk telkens de badge mee te brengen naar de bestralingsafdeling. Vóór elke bestraling vraagt de verpleegkundige je bij het binnenroepen naar deze badge en de geboortedatum – als extra identiteitscontrole – om zeker te zijn dat je de juiste behandeling krijgt.
Na de simulatie bepaalt de arts het isocentrum op de genomen CT-scan. Hier rond zullen de fysici hun bestralingsplan opstellen. Tussen de voorbereiding en de eigenlijke behandeling zitten ongeveer 2 weken. Deze tijd gebruiken we om het bestralingsplan te maken en de nodige kwaliteitscontroles uit te voeren.
De behandeling
Tijdens de behandeling kom je voornamelijk in contact met de verpleegkundigen. Na aanmelding bij het onthaal, begeleiden zij je elke dag naar de bestralingsbunker. Omdat er met een "hoge energie röntgenstraling" wordt gewerkt zijn de bestralingsruimtes voorzien van dikke muren zonder vensters en dikke deuren. Vervolgens leggen de verpleegkundigen je in de juiste houding op de bestralingstafel. De tafel en de kop van het bestralingstoestel worden in de juiste positie gebracht. Dan gaat de verpleegkundige naar buiten om de behandeling te starten. Je zal een zoemend geluid horen als het toestel actief is. Je kan de straling niet zien, horen of voelen. De bestraling duurt – afhankelijk van de complexiteit van de behandeling – enkele tientallen seconden tot enkele (tientallen) minuten. De verpleegkundigen kunnen je steeds horen en zien via een videocamera die in de bunker is opgesteld. Eens de bestraling is toegediend, verdwijnt de straling in de bunker meteen en blijft er geen straling meer achter in het lichaam. Je bent dus ook niet radioactief.
Als je gedurende deze behandeling last hebt van nevenwerkingen van de bestraling of indien je vragen hebt over de behandeling, dan meld je dat in eerste instantie aan de verpleegkundigen van het toestel waarop je bestraald wordt. Zij kunnen dan de bestralingsarts die op dat ogenblik aanwezig is contacteren. Elke patiënt wordt op de laatste dag van zijn/haar bestralingen gezien door de radiotherapeut die op dat ogenblik aanwezig is op de bestralingsafdeling. Hij/zij gaat na of de bestraling goed werd verdragen en voorziet in de verdere afspraken voor de eventuele opvolging. Je ontvangt ook een document met alle data wanneer je op de bestralingsafdeling bent geweest. Dit formulier dient voor de tegemoetkoming in de vervoersonkosten, en dien je te bezorgen aan het ziekenfonds. Het kan dus zijn dat je in de loop van de bestralingsbehandeling verschillende radiotherapeuten ontmoet.
Voorbereiding
Voor sommige radiotherapiebehandelingen kan het noodzakelijk zijn om een specifieke blaas- en/of darmvoorbereiding te ondergaan, om zo de effectiviteit van de behandeling te optimaliseren . Als dit voor jou van toepassing is, zal je arts je hierover tijdig informeren en duidelijke instructies geven.
Blaasvoorbereiding
Voor sommige behandelingen is het belangrijk de blaas te vullen. Dit kan je doen door 1 uur voor de simulatie of bestraling de blaas volledig leeg te plassen en aansluitend 2 bekers met water te drinken (400 ml).
Darmvoorbereiding
Voor sommige behandelingen is het belangrijk de (endel)darm te ledigen. Dit gebeurt aan de hand van een Microlax-lavement dat vrij verkrijgbaar is bij de apotheek.
Extra aandachtspunten
Hygiëne
Zolang je in behandeling bent, mag je de huid enkel met zeep zonder zeep wassen. Je mag deze wel afspoelen met lauw water en al deppend afdrogen. Douchen mag, baden of zwemmen niet. Wordt (een deel van) je hoofd bestraald? Dan gebruik je best niet te veel shampoo. Kies ook bij voorkeur een babyshampoo en vermijd andere haarproducten.
Zwangerschap
Radiotherapie kan ernstige gezondheidsschade toebrengen aan een foetus. Daarom mag je zeker niet zwanger zijn of worden tijdens de bestralingsbehandeling. Breng de arts onmiddellijk op de hoogte bij een mogelijke zwangerschap, ook als deze nog niet bevestigd is.
Pacemaker/defibrillator/neurostimulator
Breng ons op de hoogte als je een pacemaker / defibrillator / neurostimulator of een ander elektronisch apparaat in het lichaam draagt. Enerzijds kunnen door de bestralingsapparatuur elektromagnetische stoorsignalen verzonden worden die kunnen interfereren met het eletronisch apparaat in het lichaam. Anderzijds kan het apparaat schade oplopen als gevolg van de sterke energierijke straling.
Het kan zijn dat door omstandigheden één of meerdere afspraken van je bestralingsreeks wijzigt in de loop van de behandeling. Als je met ziekenvervoer naar het ziekenhuis komt voor je behandeling, breng dan zelf je vervoerder van de wijziging op de hoogte.