Behandeling: stereotactische bestraling (SBRT) voor longletsels

Ter voorbereiding van de bestralingsbehandeling gebeurt een CT-simulatie op de dienst bestraling. Daarbij zoeken we eerst een stabiele en comfortabele houding waarin de bestralingsbehandeling zal doorgaan, standaard is dit op de rug met de armen boven het hoofd in een steun of met de armen naast het lichaam.

Vervolgens nemen we een CT-scan om de bestralingsbehandeling individueel op maat te kunnen plannen. Je moet voor deze scan niet nuchter zijn. Door een gordel te plaatsen rond de romp of buik kunnen we tijdens de scan de beweging van het letsel tijdens de ademhaling meten. Je blijft dan best rustig en regelmatig doorademen.

Tussen de voorbereiding en de eigenlijke bestraling zitten ongeveer twee weken. Deze tijd gebruiken we om het bestralingsplan te maken en de nodige kwaliteitscontroles uit te voeren. Bij deze bestralingsplanning bepalen we definitief uit hoeveel bestralingssessies de behandeling zal bestaan (meestal drie tot acht sessies). In de meeste gevallen kunnen we reeds op voorhand goed inschatten hoeveel sessies nodig zullen zijn.

Bij de bestralingsbehandeling zelf installeren onze verpleegkundigen en technologen je op de bestralingstafel. We gebruiken verschillende systemen om te controleren of je lichaam in de juiste positie ligt. Er is een infraroodsysteem dat continu je lichaam scant en de minste beweging detecteert. Daarnaast nemen we met het bestralingstoestel zelf een CT-scan, op basis waarvan de bestralingstafel automatisch naar de juiste positie verschuift. Daarna volgt een tweede CT-scan om deze verschuiving te controleren.

Nadien volgt de eigenlijke bestraling. Daarbij draait het bestralingstoestel in een boog rond je lichaam. Meestal worden ongeveer 2 à 3 bogen toegediend. De bestralingstafel kan voor elke boog in een andere positie worden gezet. Gemiddeld duurt de hele behandeling (positiecontrole en bestraling) ongeveer 30 minuten. Deze behandeling verloopt volledig pijnloos. Hoewel je alleen in de behandelkamer bent, blijf je via een microfoon in contact met de verpleegkundigen en technologen en word je bewaakt door een camera.

Na de (laatste sessie van de) bestraling zie je je arts.

De radiotherapeut heeft met je besproken welke bijwerkingen je mogelijk kan verwachten. Deze zijn meestal beperkt en slechts tijdelijk. De meest voorkomende klachten zijn: 

• Vermoeidheidsklachten: Moeheid verdwijnt sneller als je regelmatig beweegt.
• Longen: Prikkelhoest en/of kortademigheid kan optreden tijdens of kort na de bestralingsbehandeling. Enkele maanden na de bestraling bestaat er een kleine kans op radiopneumonitis. Dit uit zich meestal in een droge hoest die aanleiding kan geven tot kortademigheid. Er treedt hierbij geen koorts op. Contacteer je behandelende arts indien je deze klachten ervaart. Dit is in principe tijdelijk en wordt behandeld met corticosteroïden onder de vorm van een inhalator (puffer) of tabletjes.
• Pijnlijke rib: Deze pijnklachten ontstaan eerder pas enkele maanden tot 2 jaar na de behandeling en treden eerder bij de minderheid van de gevallen op. Hiervoor kan je tijdelijk pijnstillers innemen. 
• Slikklachten: Als je slokdarm in het bestralingsgebied ligt, kan je tijdelijk pijn krijgen bij het slikken door irritatie van de slijmvliezen. 
• Roodheid van de behandelde huid en jeuk: Ga niet in de zon met de behandelde huid tijdens de hele behandeling en gebruik tot een paar maanden na de behandeling zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.