Behandeling Stereotactische bestraling bij pancreastumoren

De uitwendige stereotactische bestraling, of in dit geval pancreas-stereotaxie genoemd, heeft als doel de tumor in het pancreas te vernietigen of inactief te maken. Voor deze behandeling wordt het pancreasletsel heel precies in een beperkt aantal sessies met een zeer hoge dosis bestraald. Met pancreasstereotaxie worden de omliggende weefsels (maag, darm, en nieren) maximaal gespaard.

Voorbereiding

Het kan zijn dat er vóór de behandeling 3-4 markers geïmplanteerd worden in of rondom de tumor. Deze procedure wordt uitgevoerd door een echoendoscopist en verloopt onder sedatie. Indien je bloedverdunners neemt, dienen deze gestopt te worden en eventueel vervangen te worden door spuitjes. Na enkele dagen wordt de voorbereidende scan (simulatie) uitgevoerd.

CT-simulatie

Tijdens de voorbereiding (i.e. simulatie) wordt aandacht besteed aan een comfortabele houding. In de meeste gevallen moet je met de armen boven het hoofd liggen en wordt er een compressieplaat op de buik gelegd. Dit plaatje zorgt ervoor dat het pancreas minder beweegt tijdens de ademhaling. Het is daardoor makkelijker om de hoge dosis bestraling toe te dienen enkel op die plek(ken) die effectief bestraald moeten worden. Het kan ook zijn dat men enkel zal bestralen bij uitademing. Hierdoor beweegt het pancreas ook minder. De arts zal dit met je bespreken.

Tijdens de simulatie wordt een CT-scan gemaakt. Indien mogelijk wordt hierbij ook contraststof toegediend. Hierdoor is het belangrijk dat je 4 uur voordien nuchter blijft, dus niet meer eten en niet drinken.

In de meeste gevallen is ook een MRI-scan nodig in dezelfde houding. Dit kan dezelfde dag of een andere dag worden uitgevoerd. Hiervoor moet je niet nuchter zijn.

Bestralingsplan

Aangezien het om een bestralingsplan met hoge precisie gaat, en dit veel voorbereiding vergt van zowel de artsen als de stralingsfysici, zal de eigenlijke radiotherapie een 10-tal kalenderdagen na de voorbereiding starten.

Er worden in principe 5 bestralingssessies voorzien, aan 2 à 3 keer per week. De bestralingssessies duren ruim een half uur. Dit komt vooral doordat men veel aandacht moet besteden aan het juist positioneren van het lichaam.

Bestralingstafel

Bij de bestralingsbehandeling zelf installeren onze verpleegkundigen en technologen je op de bestralingstafel. We gebruiken verschillende systemen om te controleren of het lichaam in de juiste positie ligt. Zo is er een infraroodsysteem dat continu het lichaam scant en de minste beweging detecteert.

Daarnaast nemen we met het bestralingstoestel zelf een CT-scan om de positie van het lichaam en het pancreas te bepalen Aan de hand van deze scan wordt de bestralingstafel automatisch naar de juiste positie verschoven.

Indien er markers werden geïmplanteerd, zal hun positie ook geverifieerd worden. 

Bestraling

Nadien volgt de eigenlijke bestraling. Hierbij draait het bestralingstoestel in een boog rond het lichaam. Meestal worden 3 à 5 bogen toegediend.

Gemiddeld duurt de hele behandeling (i.e. positiecontrole en bestraling) ongeveer 45 minuten. Deze behandeling is volledig pijnloos. Hoewel je alleen in de behandelkamer bent, blijf je via een microfoon in contact met de verpleegkundigen en technologen en word je bewaakt door een camera.

Bezoek arts

Op het einde van de gehele bestralingsbehandeling zie je de arts. Echter, er is steeds een dokter op de afdeling aanwezig. Indien je vragen of problemen hebt en je wenst dit met een dokter te bespreken, kan je dit steeds melden.

Alle stereotactische bestralingen gaan enkel door in ZAS Augustinus.

Stereotactische radiotherapie heeft meestal weinig bijwerkingen. Je dient nuchter te zijn voor de bestraling. Dit betekent dat je 4u op voorhand niet mag eten. Beperkte hoeveelheid vocht en medicatie nemen mag wel. Door de bestraling kan je misselijk zijn. Eet frequent kleinere maaltijden en eet regelmatig calorierijke tussendoortjes (vb. pap, pudding, mousse...). De arts zal je preventief een medicijn tegen misselijkheid voorschrijven (bv. Motilium^®of Litican^®). Dit neem je in volgens zijn/haar voorschrift.

Gezien de pancreas dicht tegen de maag of de twaalfvingerige darm aanligt, kan een ontsteking van het slijmvlies ontstaan. Daarom zal je arts ook vragen om preventief een maagbeschermer te nemen (bv. Pantoprazole^® 40 mg 1x/dag).

Vermoeidheid wordt regelmatig ervaren. Het is belangrijk om toch regelmatig te bewegen om de conditie op peil te houden.

Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, anderen merken er weinig van. De ernst van eventuele bijwerkingen heeft niets te maken met het resultaat van de behandeling. Als je geen bijwerkingen hebt, betekent dit niet dat de radiotherapie geen resultaat heeft.

• Radiotherapie kan ernstige gezond-heidsschade toebrengen aan een foetus. Daarom mag je zeker niet zwanger zijn of worden tijdens de bestralingsbehandeling. Breng je arts onmiddellijk op de hoogte bij een mogelijke zwangerschap, ook als deze nog niet bevestigd is.
• Breng ons op de hoogte als je een pacemaker / defibrillator / neuro-stimulator of een ander elektronisch apparaat in het lichaam draagt.
  Enerzijds kunnen door de bestralingsapparatuur elektromagnetische stoorsignalen verzonden worden die kunnen interfereren met het elektronisch apparaat in het lichaam. Anderzijds kan het apparaat schade oplopen als gevolg van de sterke energierijke straling.